A
CHAVE
DE
CANNAS
Autor: Manuel Pena Rodríguez
A SEBE, A CANCELA, A PORTA E A FIESTRA.
Todos sabemos que
existe unha grande diversidade de actividades humanas mutables
e relacionadas cos procesos vitais que teñen lugar nos espazos que
habitamos.
Pero...
Cal é o
significado de habitar?
Habitar, en esencia,
significa acoutar os procesos vitais nun espazo en nun tempo.
A diferentes escalas, e
tendo en conta a traxectoria da accesibilidade, as actividades de grupo e as
individuais na procura do sustento vital, son realizadas en lugares localizados
no espazo e, por tanto, necesitan do desprazamento e da estancia.
O desprazamento e
a estancia transcorren no tempo e relacionan a
mobilidade cos usos do espazo.
Este espazo pode ser
apropiado e administrado, tanto polo individuo como polo grupo de xeito
diverso, dando lugar ás diferentes categorías do mesmo.
Os seres humanos
temos necesidades derivadas das funcións vitais e procuramos a
satisfacción das mesmas a través das actividades que desenvolvemos no
medio habitable.
Sementamos e colleitamos alimento
na terra e no mar, transformamos a materia e comerciamos cos excedentes, procuramos
vestido e habitación, socializamos con outros individuos ou entramos en conflicto con eles para procrear ou para compartir as tarefas, celebramos as crenzas e o lecer e formamos parte
dos procesos da vida.
Podemos acceder
e usar en común ou individualmente tanto os espazos como os bens, e estes poden
ter xeralmente un dominio público ou un dominio privado.
O problema
fundamental para establecer estas categorías é o procedemento
empregado para obter o dominio público e o privado, que sempre deriva do grao de equilibrio entre o poder e o servizo e que, en definitiva, se manifesta no uso do ben ou do espazo.
O grupo de poder establecido, nacido do control ou da organización social na súa diversidade, tenta resolver os conflictos
resultantes das necesidades nacidas do uso e mantemento dos bens e do espazo.
E algunhas veces,
apelando á memoria e a creatividade, consegue compatibilizar e harmonizar os
diversos intereses relacionados co deseño do entorno habitable e co uso adecuado dos recursos.
Esta toma de decisións
é estratéxica e pasa por permitir que teñan cabida os usos e
actividades que configuren o valor do espazo para as funcións vitais, como lugar e como elemento
dinamizador da vida en sociedade.
OS SENSORES E O COÑECEMENTO
Interactuamos co medio a través dos nosos sensores, que nos serven para recibir a información necesaria para realizar as nosas funcións vitais.
Creamos linguaxes tendo en conta estos sensores e facendo diferentes combinacións.
Vista(V), oido(A), olfacto(O), gusto(G) e tacto(T) son os nosos sensores, necesarios para crear linguaxes na diversidade.
C50>_____ (1)
C51>V,G,T,A,O (5)
C52>VG,VT,VA,VO,GT,GA,GO,GV,TA,TO,TV,TG, AO,AV,AG,AT,OV,OG,OT,OA (10)
C53>VGT,VGA,VGO,VTA,VTO,VAO,GTA,GTO,GTV,GAO,GAV,GOV,TAO,TAV,TAG,TOV,TOG,
TVG, AOV,AOG,AOT,AVG,AVT,AGT OVG,OVT,OVA,OGT,OGA,OTA(10)
C54>VGTA,VGTO,VGAO,VTAO,GTAO,GTAV,GTOV,GAOV,TAOV,TAOG,TAVG,TOVG
AOVG,AOVT,AVGT,AOGT,OVGT,OVGA,OVTA,OGTA (5)
C55>VGTAO (1)
NÚMERO
TOTAL DE LINGUAXES DIFERENTES SEGÚN RECEPTORES ACTIVOS 32
Atendendo
ao equilibrio na diversidade basado na
compatibilidade a nivel humano, a optimización a nivel tecnolóxico e a harmonización
a nivel habitable e tendo en mente o obxectivo de crear obras accesibles ou
mensaxes intelixibles para todas as persoas, deberían proporse e aprender códigos funcionais ou receptivos de acordo
con cada tipo de activación sensorial.
A obra creada, como resposta a unha necesidade, é traída á existencia a través da composición reglada dos estímulos, elementos básicos de cada tipo de activación sensorial.
O estímulo vai manifiestarse plenamente
co afinado da variación a través da enerxía ou a materia que o crea.
Deste
modo, estaremos produciendo signos
intelixibles e lograremos comunicarnos de forma eficaz e entendernos de
maneira eficiente.
O
“perceptorio” pode definirse como o
espazo arquitectónico pensado para experimentar os diferentes tipos de sensaciones
para a comunicación das ideas, o lugar para consumir o alimento da nosa mente
manifestado a través dos procesos das funcións vitáis.
Funcións
necesarias para a supervivencia do individuo e da especie, entendido como
necesidade e satisfacción ou ben como desequilibrio e equilibrado do sistema.
https://www.blogger.com/blog/post/edit/7814504708271458835/5688559415241167587?hl=es
A experiencia através dos sentidos é un camiño directo para adquirir o coñecemnto do complexo habitable que unha vez procesado permite que os seres humanos se relacionen entre sí ou fagan mudar o medio que habitan.
Como un arqueólogo excava nunha cadrícula para atopar as referencias do paso do tempo, como un músico despedaza e compón as notas, como unha cociñeira combina ou descompón os sabores, como descubrimos a forma através do tacto ou coa vista e co olfacto obtemos a experiencia dos aromas.
Así é o ser humano e as súas funcións vitais.
Vamos coñecer Cangas dende a materia (auga, terra, lume e aire) e dende os sentidos.
A beira do mar e o cauce dos ríos atraen ás xentes.
O sonido da auga ten a capacidade de abstraernos do lugar e do tempo.
Bebemos, aseamos os nosos corpos, regamos os nosos cultivos, domesticamos auga, asentamos á bera da auga, somos auga.
O NOME DE CANNAS
En primeiro lugar, queremos traer da memoria a orixe e as formas desta toponímia suxestiva que se recolle nalgunhas cartas náuticas dos séculos XVII e XVIII e tamén en documentos anteriores, como o do ano 1401 onde aparece este topónimo como apelido.
https://apelidosgalicia.org/cannas-5605
"Testibus Luppo Garsie cardinali, Johanne Fernandi de Cannas canonicus, Alfonso ..."
https://webs.ucm.es/BUCM/tesis/ghi/ucm-t30274.pdf
Carta náutica do ano 1605 na que figura o nome de Cannas.
Carta náutica que se recolle na obra de Antonio de Maris Carneiro REGIMENTO DE PILOTOS E ROTEIRO DAS NAVEGAÇOENS DA INDIA ORIENTAL do ano 1642 na que figura o nome de Cannas.
Existe un exemplar depositado no Museo MASSÓ en Bueu aberto na páxina número 122.
Carta náutica do 23 de outubro do ano 1702 na que figura o topónimo Cannas.
O topónimo Cannas aparece en latín, lingua franca da época no Imperio, tal como o subtítulo da mesma carta.
Canhas (P), Cañas (C), Canas (G) e Cangas (G) son unha mutación fonética do grupo xeminado "nn" cono nasal alveolar, procedentes da orixinaria Cannas (L), polo que non é arriscado dicir que no Morrazo daquela antiga Gallaecia, ou dende o Reino Suevo ate chegar a tempos máis modernos o topónimo Cannas (L) derivou en Cangas (G ou A).
Véxase a derivada fonética entre "uña" (C e G) e "ungula" (L), "teño" (G) e "tengo" (C), "teñir" (C) e "tinguere" (L), "tinguir" (G), "tañer" (C) e "tangere" (L), "ceñir" (C) e "cinguir"(G) ou a do termo "niñunha" empregado en A Garda equivalente a "ningunha", onde aparece a relación fonética do ñ e o ng cos grupos iniciais nn ou nh tal como se pretende aplicar a Cannas (L), Canhas(P), Cañas (C) e logo a Cangas (G ou A).
Unha conexión similar é a do grupo gn e o ñ como ocorre en Lignun (L) >Leña (G e C) ou Spagna (F) >España (G e C), que apoiaría a hipó tese.
http://aliso.pntic.mec.es/agalle17/latin/verba/leyes.html
As cangas son canas que se colocan nas cubertas de palla ou colmos, tal como se fai na armazón das viñas, actualmente é un material de construcción pobre relegado a usos menores, pero que se atopaba dun xeito fácil no entorno rural das zonas húmidas.
Existe outro asentamento humano co nome de Cannas, e o paralelismo é moi suxestivo, tanto na localización como neutros circunstancias históricas.
Etimoloxía.
Cana procedería do latín canna, do hebreo Qanah, qaneh e do Asirio Qanu e, temos tamén do greco antigo κάννα (kánna "xunco", "cana"), este procedente do acadio kanū, e aquel do sumerio gin.1
O fenicio.
https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_fenicio
| Singular | Plural | |
|---|---|---|
| Nominativo | canna | cannae |
| Vocativo | canna | cannae |
| Acusativo | cannam | cannās |
| Genitivo | cannae | cannārum |
| Dativo | cannae | cannīs |
| Ablativo | cannā | cannīs |
https://es.wikipedia.org/wiki/Cannas
https://es.wikipedia.org/wiki/Batalla_de_Cannas
Botánica.
Esta é a hipótese mais interesante e ate o de agora non estudiada.
A cana ou colmo é o nome que recibe a palla de certas gramíneas que teñen o talo con ocaos e nos, tal como o Arundo donax.
Se trata dunha denominación de certas gramíneas ou cereáis e tamén se pode chamar culmo ou colmo.
https://es.wikipedia.org/wiki/Arundo
https://www.lifeder.com/arundo-donax/#:~:text=H%C3%A1bitat-,A.,son%20sensibles%20a%20las%20heladas.
http://antropocene.it/es/2019/07/02/arundo-donax/
O valor da cana está relacionado co seu emprego como material de construción en arquitectura, nas sebes, na enxeñería hidráulica, no agro e no mar.
Pola sea capacidade reproductiva é moi invasiva e eso explica o seu emprego en canizos dos carros, canizo na construcción de paramentos verticais e horizontais de vivendas, colmado de teitos, armazón das viñas, tecidos, sebes, canecas, canles de tubería na Marrúa, cangilóns, panterlos, cálamos, instrumentos musicais e outros elementos de uso cotiá.
https://digalego.xunta.gal/es/termo/48169/panterlo
http://avesmundi.blogspot.com/2010/11/o-panterlo.html
https://worldofdictionary.com/dict/latin-english/meaning/canica
https://es.wikipedia.org/wiki/Cangil%C3%B3n
https://es.wikipedia.org/wiki/Qanat
https://es.wikipedia.org/wiki/Cancela_(verja)
https://es.wikipedia.org/wiki/Ca%C3%B1a_(vegetal)
https://gl.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1lamo
Toponímia e onomástica relacionada.
Praia do Canabal, Canelas, Cancelas, Canella, Canyellas, O Cangallón, A Cañiza, O Canizo, Canastro, Cangostra, Congostra, Canón, Canle, Cangas.
https://toponimia.xunta.gal/gl
https://www.xunta.gal/toponimia-e-nomenclator?langId=es_ES
https://academia.gal/dicionario/-/termo/canga
https://academia.gal/dicionario/-/termo/busca/quenlla
https://academia.gal/dicionario/-/termo/busca/cangalleira
http://kit.consellodacultura.gal/web/uploads/adxuntos/arquivo/5252d378ef038-biblioavanzada49.pdf
Xeometría, forma e construcción.
Unha media cana cortada ten a forma dun arco, canón, canle, congostra, cangostra, quenlla, canica, canecillo, cangos, cangalleira, sobra dicir que a canga ten forma de arco ou pode asimilarse a unha acanaladura. Cañada tamén afondaría na relación con canle, camiño ou rego. Mesmo o Cangilón (C) e Canalón poden nacer da asimilación visual a unha cana cortada. Cañería (C), Canecillo (C), Cañota (G).
https://huellasdearquitectura.wordpress.com/2017/04/10/cubiertas-de-paja-de-cana-o-de-palma/
https://buleria.unileon.es/bitstream/handle/10612/6131/TESIS%20DE%20ELOY%20ALGORRI.pdf
https://www.rios-galegos.com/venosg12.htm
https://huellasdearquitectura.com/2017/04/10/cubiertas-de-paja-de-cana-o-de-palma/
https://www.etymonline.com/es/word/canal
O seguinte documento, relativo á enxeñería dos teitos nas construcións tradicionais e nas parras, aclara a razón da existencia de tantos e tantos canabales dende a antiguidade.
https://riunet.upv.es/bitstream/handle/10251/101198/Art.%2032%20269-276.pdf?sequence=1
Hipótese fonética.
Sobra dicir que na fonética o cambio pode ser unha ciencia.
Niñunha, ninhunha, ninghunha, ningunha. Miño, Minho. Canella, Canyella, Quenlla, Cannas, Canhas, Canghas, Cangallas, Cañas. Canelo, canoa, cancela, cangallo.
Vinna (L)>viña (G). Anno (L)>Año (C). Cunnus (L)> Coño (C e G). Agnus (L)> Año(G). Damnum (L)> Dano (G)>Daño (C). Signa (L)> Seña (C). Tangere (L)> Teñir.Teño (G)>Tengo (C). Veño (G)> Vengo (C).
A orixe aceptada.
Se queremos pescudar noutras orixes máis coñecidas ou máis aceptadas polos linguístas, podemos ter en conta ás teses de Cesar Varela García sobre o nome de Cangas.
https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_celta_galaico
https://digalego.xunta.gal/gl/termo/12095/canga
https://gl.wikipedia.org/wiki/Cangas
http://contenidos.educarex.es/mci/2002/25/secc31/01agricolas/cereales.htm
https://blogosferia.wordpress.com/2018/09/05/canga/
https://dicionario.priberam.org/cangalha
https://academia.gal/dicionario/-/termo/quenlla
https://academia.gal/dicionario/-/termo/calexa
https://www.celtiberia.net/es/conocimientos/?idp=2533
http://etimologias.dechile.net/?canica
https://es.wikipedia.org/wiki/Cr%C3%B3nica_albeldense
http://www.academiacanarialengua.org/palabra/cango/
https://gl.wikipedia.org/wiki/Grade
Na crónica Albeldense xa se menciona co nome Canicas a Cangues d'Onis, tamén ocorre que se menciona Cannas nas cartas marinas holandesas dos séculos XVII e XVIII para referirse á vila de Cangas do Morrazo, sen esquecer que existía unha poboación fluvial da Apulia en Italia denominada Cannas.
Na toponimia asturiana, vencellada á galega, aparece a hipótese de Cannas como orixe de Cangas.
https://mas.lne.es/toponimia/index.php?leer=434
Tamén podemos incluir o topónimo Cannes (Canas, Cañas) do século XI, deriva de Canuas (Probablemente relacionada con Canvas, co significado de canizo ou tecido forte) do século X e este do latín Cannas.
https://es.wikipedia.org/wiki/Cannes
Está a nacer tamén no mundo audiovisual o denominado Festival de Cannas.
As cannas adoitan medrar perto dos regos, nos sulcos de auga, nas zonas húmidas, na zonas fluviais, na beira dos areais ou nas zonas inundables polo que esta hipótese cobra certo sentido.
De xeito humorístico, podemos aportar que foi moi popular en Cangas do Morrazo a expresión "Se esto non se amanha, canha, canha, canha" polo que se extrae que esta é unha zona moi canheira, é dicir, un lugar donde hai moitas canas, un canabal.
Tamén podemos relacionar cana con canal, quenlla, con rego ou con sulco.
Plano do Catastro de Ensenada do ano 1752.
1 Colexiata de Santiago 2 Hospital da Concepción 3 Praza do Mercado 4 Praza do Loureiro 5 Praza do Eirado 6 Cruceiro do Señal 7 Cruceiro de Singulis 8 Peirao 9 Campo das Rodas 10 Campo do Señal
O mapa tal como se mostra no Interrogatorio do Catastro de Ensenada. Cangas o 2 de xaneiro de 1752.
Chama a atención o lugar 9 denominado "Campo das Rodas" para o que se pode investigar a hipótese campo de rodas de cordelería de cañamo e redes para as actividades da pesca.
En relación coa pesca, en Cannas tamén existía o denominado Campo dos Aparellos localizado na zona da Avda de Marín ou o Campo das Redes do Areal de Rodeira ou deberíamos xogar un pouco e dicir Areal da Redeira.
https://www.convega.com/lagramaera/html/html_cayamo/grama_hilado.htm
O campo das Rodas.
Carta nautica do ano 1764 onde figura o Lazareto, no linde entre Cangas e Moaña
1. Praia do Canabal
2. Praia de Os Alemáns, das Ratas ou do Solano
3. Praia de Rodeira
4. Praia de O Salgueirón
5. Praia de A Congorza.
6. Prai do Medio.
7. Praia de Areamilla.
8. Praia de O porto.
9. Praia de Santa Marta.
10. Praia de Liméis.
11. Praia de Temperáns.
12. Praia de Os Castros.
13. Praia de Nerga.
14. Praia de Viñó.
15. Praia de Barra.
16. Praia de Melide.
17. Praia de Couso.
18. Praia de O Portal.
19. Praia de Rabáns.
20. Praia de Alada.
21. Praia de Estrepeiros.
22. Praia de Areabrava.
23. Praia de Castiñeiras.
24. Praia de Pipín ou de Amiáns.
25. Praia de San Xián ou de Terra da Laxe.
26. Praia de Pintéis.
27. Praia de Arneles ou de Hío.
28. Praia de A Testada.
29. Praia de Vilariño.
30. Praia de Os Picos.
31. Praia de San Cibrán.
32. Praia de O Con de Sestadelo.
33. Praia de Cova de Balea.
34. Praia de Areacova.
35. Praia de Francón.
36. Praia de Sartaxéns.
37. Praia de Menduiña.
38. Praia de Lagoelas.
No caso do
territorio que nos ocupa, acoutado espacialmente no concello de Cangas,
debemos destacar tres liñas de traballo referidas ao desenvolvemento dos recursos:
1) O complexo habitable.
O valor da auga e da terra, no bordo marítimo ou nas cuncas dos ríos.
O uso e transformación do medio como complexo habitable deben estar inscritos nun proceso de harmonización.
2) A tecnoloxía.
O valor do coñecemento, da sabedoría e do patrimonio material e inmaterial.
As tecnoloxías do téxtil, da carpintaría, da construcción, da bioloxía, da medicina ou as da comunicación poden ter cabida nun proceso de optimización.
3) O ser humano.
O valor da actividade
social.
As interaccións entre os seres humanos deben ter lugar nun proceso de compatibilización.
Unha vez dito isto, podemos concretar proxectos de intervención sobre estas particularidades que
consideramos necesarias pero que non se teñen realizado ate o de agora.
A REALIDADE ACTUAL.
Os condicionantes
de partida amosan os elementos que temos que valorar e tamén as
carencias que debemos considerar na estratexia de actuación sobre os bens e os espazos:
b) A implantación dunha
importante infraestrutura viaria no territorio da comarca, nomeadamente o Corredor
do Morrazo e os conflictos derivadas da mesma.
c) O déficit
de zonas de aparcadoiros públicos e privados no concello de Cangas e o deseño viario.
d) A precariedade
do transporte público no referente a percorridos e ás frecuencias de
paso para resolver de xeito adecuado a mobilidade das persoas en relación coas súas particularidades.
e) A falta de
conservación do patrimonio arquitectónico industrial na franxa
de protección das cuncas dos ríos ou na liña de costa, en particular no
referido ós muíños de auga e ás industrias da pesca como pode ser o complexo de
Massó ou e industrias de salgado en proceso de deterioro.
f) A falta de
xestión e promoción adecuada dos xacementos arqueolóxicos do
concello.
g) A promoción do
patrimonio construido dos núcleos do concello e
dos conxuntos monumentais das parroquias ou da arquitectura vernácula.
h) A valoración
axeitada dos lugares para o deporte e o lecer como poden ser
os pavillóns dos centros educativos, o pavillón do Gatañal, as pistas
polideportivas de Verín ou o campo de fútbol do Alondras.
i) A existencia
de lugares de reunión nas diferentes parroquias que necesitan
ser optimizados ou ampliados para que poidan dinamizar á poboación e fomentar a cohesión social.
j) O potencial derivado da conservación, uso e aproveitamento do medio natural do concello, en particular do monte e do agro, tendo en conta a optimización productiva dos recursos existentes nos espazos naturais protexidos.
k) A
procura da satisfacción das necesiades derivadas dos proxectos vitais das
persoas que habitan o territorio para acadar o equilibrio na
diversidade, a través da posta en valor da creatividade na procura do
coñecemento e da harmonización dos intereses dos indivíduos dentro dun
complexo habitable.
l) O desenvolvemento de iniciativas empresariais en equilibrio dinámico co complexo habitable.
Plano das NNSS de Planeamento do ano 1994.
A ESTRATEXIA.
A estratexia de actuación pode ser organizada en tres liñas temáticas que afectan ás persoas e ós recursos, e que se concretan na mobilidade e nos espazos:
Valor do Complexo Habitable.
O desfrute da fronte marítima e das cuncas dos ríos ou dos espazos naturais protexidos a través de rutas dun sendeirismo amable e intelixente en relación co coñecemento transversal do medio a protexer ou da promoción do lecer a carón da auga.
Valor da Tecnoloxía.
A recuperación e conservación do patrimonio construido ou cultivado e a posta en valor das tecnicas de aproveitamento sustentable do medio, en particular no referido á arquitectura da moenda ou a da transformación dos produtos do mar, na que os muíños de auga e as fábricas de salgado constitúen o elemento máis salientable do agro e da costa.
Valor do Ser Humano.
A posta en valor
do patrimonio inmaterial e da etnografía popular, tanto nas manifestacións profanas como
nas de tipo relixioso. Por exemplo a festa do muiño de Fausto, a semana do
teatro MITCFC, a semana do cine, a Bienal de Arte do Morrazo BAM, a Semana do
Cómic, as festas populares nas parroquias, a Semana do Jazz, a Defensa da Vila
do ano 1617, as Festas do Cristo, a Romaría de Darbo, o Entroido do Hio, as danzas
ancestrais ou a Semana Santa de Cangas.
PROPOSTAS DE ACTUACIÓN
A) Mobilidade e desprazamentos.
Xestionar e
desenvolver as vías de circunvalación do núcleo urbano de
Cangas para controlar o tráfico rodado e facer máis amable o espazo de estancia dos núcleos de poboación.
Crear zonas de
aparcadoiro públicas e privadas soterrados ou de superficie no punto
final do corredor do Morrazo pertencente á parroquia de Aldán, no entorno das
vías de circunvalación e na fronte marítima do concello de Cangas entre Punta
Rodeira, centro urbano de Cangas (soterrado baixo os xardíns) e Punta Balea
(soterrado no entorno do antigo campo de fútbol de Massó), sen esquecer en
especial os areais e outros puntos de atracción da poboación como poden ser os
adros dos templos parroquiais, os centros cívicos ou as zonas deportivas e
escolares.
Potenciar a posta en
marcha dun transporte público con deseño de traxecto circular de alta
frecuencia para dar servizo á poboación dos barrios das diversas
parroquias, en particular das persoas maiores e a da xuventude, fomentando a
interacción entre xeracións.
Crear aparcadoiros
disuasorios con parada de buses lanzadeiras para o
acceso ás múltiples praias en puntos
determinados, como pode ser a rotonda final do corredor en Aldán.
Xestionar peiraos
para novas rotas marítimas de Vigo a Nerga na parroquia do Hio.
Potenciar os roteiros
das cuncas dos ríos do concello e o carril para as bicicletas nos
núcleos rurais.
O Roteiro da Moenda e os Muíños do Río Bouzós.
Recuperar a Memoria Histórica do Rural nas parroquias do Concello, no referente ás tecnoloxías tradicionais, á antropometría, á medida do agro, á toponimia dos lugares e camiños, ó historial de nomes das rúas ou ó antigo trazado dos regos da Xunta de Augas, ou ás fontes e lavadoiros como lugares de reunión.
Caixa de un ferrado de Aldán.
Prisma exterior de base un trapecio rectángulo de area 19x(47+57)/2 cm2 e altura de 29 cm e prisma interior de base un trapecio rectángulo de area 16x(45+54)/2 cm2 e altura de 26 cm que pode contér unha vez enrrasado 0,020592m3 de cereal, volume equivalente a uns 20 litros.
A medida do volume de gran empregado na sementeira dunha leira equivalente á superficie da terra sementada con cada tipo de semente.
Segundo as fontes documentais reflectidas no Cadastro do Marqués da Ensenada, a unidade de lonxitude tradicional de medición das terras era é a vara de 13 palmos (1vara=2,71669125m) ou cuartas, sendo a vara de Buergos unha vara de 4 palmos (1palmo=0,2089767625m) equivalente a tres pes ou tercias (1tercia=0,278635m) e unha vara equivalente 0,835905 metros lineais.
Nos documentos de propiedade da terra, figura como unidade o Ferrado de Cangas do Morrazo. O ferrado é un cadrado de 32 varas en cadro ou ben dun perímetro de 32 varas e unha superficie de 64 varas cadradas equivalente a uns 472m2.
Tamén aparece a relación coa cunca.
https://ittagalicia.wordpress.com/tag/cunca/
As Artes de Pescar.
https://artesdepescar.blogspot.com/2019/03/artes-de-pescar.html
Unha industria de tinguido das redes no barrio de O Forte.
Gamela na praia do Canaval.
https://tecnoloxiatextil.blogspot.com/
Realizar unha Guía
Verde coa catalogación e localización de especies vexetais dos nosos
ríos e montes.
Fomentar os usos agrícolas e o comercio de produtos de tempada de agricultura sostible procedentes das parroquias do noso concello ofertando incentivos ou exencións para a venda no mercado municipal.
B) Estancias e espazos públicos.
Potenciar o areal
de Rodeira e recuperar dalgún xeito o antigo areal do núcleo
urbano de Cangas.
Proxectar
o deseño urbano que podemos denominar “A Fouce”, para
crear un gran espazo público lineal de ocio e lecer entre Punta Rodeira
e Punta Balea que pase por restaurar a funcionalidade dos peiraos da
fronte marítima, soterrar o tráfico e os aparcadoiros do litoral e dar entidade
a unha senda peonil que conecte todas as zonas dos recheos da enseada de Cangas
xunto cun desenvolvento dun plan para o conxunto de Massó onde
poder localizar usos hostaleiros, comerciais, artesanais e culturais de acceso
libre para uso e desfrute público reabrindo Cangas ao Mar e ós ríos.
Ver, por exemplo, o
interesante Traballo Fin de Grado: “Arquitectura y dibujo: la fábrica de Massó
de Cangas de Morrazo”. Visiers Salinas, María (2017)
http://oa.upm.es/47082/1/TFG_Visiers_Salinas_Maria.pdf
http://patrindustrialquitectonico.blogspot.com/
http://paraindustrial.blogspot.com/
Promover a “Rota da Moenda” como un plan integral de restauración arquitectónica e recuperación do entorno das canles da auga e do patrimonio etnografico de fontes, lavadoiros, pasos e pontes, como exemplo tradicional dunha tecnoloxía sustentable nas parroquias do concello de Cangas, tal como no muiño de Fausto, aproveitando as zonas de protección de cuncas fluviais e integrando usos compatibles coa moenda, tal como os de xeración de enerxía, museo ou hostalaría.
 |
A Mecánica e a Hidráulica en xogo para moer o gran. |
https://territoriomuseo.com/noticias/show/663-los-molinos-de-maliayo
http://www.sabelotodo.org/fisica/ecuacionbernoulli.html
https://felipe1714.wordpress.com/segund-corte/teorema-de-torricelli/
http://mwm.cimav.edu.mx/wp-content/uploads/2015/04/Tesis-Luis-Jose-Lopez.pdf
http://www.ugr.es/~esteban/earth/apuntesbasesfisicas/tr4
A tecnoloxía da madeira.
O Camastro. Muiño de Fausto. Coiro. Cangas. Pontevedra.
Promover á recuperación
da arquitectura da conserva do peixe e en particular a do complexo
edificado de Massó e do patrimonio existente en toda a costa do concello de
Cangas, aproveitando as zonas de protección litoral e integrando usos
compatibles.
https://www.asociacionbuxa.com/
Promover e incluír
o catálogo de arquitectura industrial de Cangas nos roteiros
da ERIH (European Route of Industrial Heritage).
Promover a posta en valor dos xacementos arqueolóxicos do concello, creando puntos de interpretación nas parroquias.
Xestionar solo para equipamentos nos núcleos rurais e zonas de praia.
https://cangas.gal/turismo/praias/gl
C) Cultura.
Potenciar o entorno e
os equipamentos onde teñan lugar as manifestacións populares tal
como o entroido, as romarías, os furanchos ou as festas gastronómicas e os
eventos culturais e deportivos que permitan estimular a autonomía e a vida nas zonas rurais
e urbanas.
A Cultura da Hospitalidade das nosas xentes, tan necesaria hoxe para o Equilibro na Diversidade, que se pode resumir nesta obra creada para a Biblioteca das Madeiras do Mundo.
https://sandaliasdemuller.blogspot.com/2018/04/o-libro-da-hospitalidade.html
Os xogos.
O tutelo das amorias.
D) Desenvolvemento dos proxectos vitais.
Habilitar as condicións necesarias para poder
realizar os proxectos vitais das persoas potenciando o tecido industrial e o
aproveitamento do medio natural dun xeito equilibrado e respectuoso, eliminando
atrancos administrativos a través do ensino creativo e a aprendizaxe
transversal.
E) A creación poética.
Publicacións.-Traballos de Arqueoloxía I. A prehistoria de Cangas.
Publicación do Grupo de Arqueoloxía “Alfredo García Alén”
RP Edicións.
1987
ISBN:84-404-0817-X
Cartografía de Galicia 1522-1900.
Instituto Geográfico Nacional. Ministerio de Obras Públicas y Urbanismo
1989
ISBN:84-7819-010-4
Cangas na Historia.
Fernándo Cuñarro Pintos e Xosé Luís Lorenzo.
Asociación Cultural “A Cepa”.
2002
ISBN:84-607-6491-5
Historia de Cangas.
Carlos Vázquez Marinelli, José Moreira Pumar e Manuel Rodal González.
Deputación Provincial de Pontevedra. Servizo de Publicacións.
2007
ISBN:978-84-8457-286-2
Mariñeiros, piratas e bruxas no mar de Cangas.
Xerardo Dasairas Valsa.
Concello de Cangas. Deputación Pontevedra.
2017
ISBN:978-84-15166-68-9
Cangas
VVAA
Concello de Cangas. Deputación Pontevedra.
2018
ISBN:978-84-15166-72-6
Comentarios
Publicar un comentario